-
1 czas
dobre/złe/dawne czasy — good/bad/old times
w swoim czasie — in due time lub course
od czasu czas — +gen since (the time of)
w czasie czas — +gen during
od czasu do czasu — from time to time, (every) now and then
* * *miIns.pl. - ami; in idiomatic expressions -y1. (wymiar fizyczny, przemijanie) time; czas mija time passes l. goes by; czas płynie time flows; upływ czasu the flow of time; w czasie i przestrzeni in time and space; wehikuł l. maszyna czasu time machine; zegar pokazuje/odmierza czas a clock shows/measures time.2. (= odcinek czasu) period, time, hours; czas pracy working hours; czas wolny leisure time; przez cały czas all the time; przez ten czas during that time l. period; przez pewien czas for a time; po pewnym czasie after a time; ile mamy czasu? how much time do we have?3. przen. i w utartych zwrotach czas goi l. leczy rany time heals wounds; czas nas goni l. nagli we're pressed for time; czas pokaże only time will tell; czas pracuje dla mnie l. na moją korzyść I have time on my side; czas to pieniądz time is money; grać na czas play for time; ja mam czas I can wait; mamy dość czasu we have enough time (on our hands); nadrabiać stracony czas make up for lost time; nie ma czasu na... there's no time for...; nie tracić/nie marnować czasu lose/waste no time; spędzać czas spend one's time ( na czymś on sth) ( na robieniu czegoś doing sth); strata czasu waste of time; szkoda (czyjegoś) czasu it's a waste of (sb's) time; szmat czasu a long time; tracić l. marnotrawić czas waste one's time; wyścig z czasem race against time; wytrzymać próbę czasu stand the test of time; zabijać czas kill time; zyskać na czasie gain time.4. zw. pl. (= epoka, okres) times, period, days, years; czasy starożytne/prehistoryczne ancient/prehistoric times; ciężkie/trudne czasy hard/difficult times; dawnymi czasy lit. in olden days l. times; in days of yore; ostatnimi czasy lit. recently; po wszystkie czasy l. po wieczne czasy l. po wsze czasy forever (and a day); swego czasu once (upon a time); w czasach królowej Elżbiety in Queen Elizabeth's time; in Elizabethan times; w naszych l. obecnych czasach in our times, nowadays; w owym czasie at that time; za moich czasów in my time; bawić się za wszystkie czasy have the time of one's life; iść z duchem czasu move l. keep up with the times; jego czas się skończył his time is over.5. na czasie pot. fashionable, trendy, in.6. (= właściwa pora) (the right) time ( na coś for sth); jest czas na... there's time for...; nie czas na żarty it isn't the right time for joking; najwyższy czas high time; od czasu do czasu from time to time; do czasu only so long; uciekaj, póki czas run away while the going's good; zdążyć na czas be in time ( na coś for sth) ( żeby coś zrobić to do sth); przed czasem ahead of time; o czasie on time; po czasie behind time; w swoim czasie l. w stosownym czasie in due time; czas na mnie l. komu w drogę, temu czas I'd better go; time to go; it's (high) time I were on my way; nadszedł czas zapłaty the day of reckoning has come; rychło w czas iron. just in time.7. fiz., astron. (= system rachuby czasu) time; czas letni/zimowy summer/winter time; czas lokalny local time; czas słoneczny astron. solar time; czas strefowy zone time; czas Greenwich Greenwich mean time, GMT; czas uniwersalny universal time, UT; czas uniwersalny skoordynowany universal time coordinated, UTC; geologiczna skala czasu geol. geological time scale.8. gram. tense; czas teraźniejszy the present (tense); czas przeszły the past (tense), the preterite; czas przyszły the future (tense); czas zaprzeszły the past participle (tense).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czas
-
2 czas cza·s
-su; loc sg - siem1) time2) nom pl -sy (= odcinek czasu) period3) nom pl -sy (w językoznawstwie) tensedawne/dobre/złe czasy — old/good/bad/ times
zabijać (zabić pf) czas przen — to kill time
-
3 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
4 mieć
( posiadać) to havemieć coś na sobie — to have sth on, to be wearing sth
mam! — ( rozumiem) (I) got it!, ( składać się z czegoś) to have
kwadrat ma cztery boki — a square has four sides, (zmartwienie, trudności, grypę, operację) to have
mieć coś przeciw czemuś — to have sth against sth, ( z różnymi dopełnieniami) to have
mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś — to feel like sth/doing sth, ( dla wyrażenia powinności) to be supposed to, to be to
masz spać — you're supposed to be sleeping, ( dla wyrażenia zamiaru) to be going to
nie ma — ( liczba pojedyncza) there's no; ( liczba mnoga) there are no
nie ma co czekać/żałować — there's no use waiting/regretting
cudów nie ma — pot miracles (simply) don't happen ( z imiesłowem biernym)
* * *ipf.1. (oznacza posiadanie, cechę, związek z czymś l. kimś, władzę nad czymś) have, have got; mieć coś na sobie have sth on; masz dużo pieniędzy/czasu you have l. you've got a lot of money/time; mieć niebieskie oczy have blue eyes; czy masz samochód? do you have a car?; have you got a car?; nie mam przy sobie pieniędzy I have l. I've got no money on me; masz przy sobie paszport? do you have your passport with you?; mam pomysł I have an idea; nie mam pojęcia, o czym mówisz I have no idea what you're talking about; mam brata i siostrę I have a brother and a sister; co masz w ręce? what are you holding in your hand?; mieć dużo do zrobienia have a lot to do; mieć coś do powiedzenia have sth to say; mieć coś do dyspozycji have sth at one's disposal; mam sprawę do załatwienia I have some business to do; nie mam na nowy samochód pot. I cannot afford a new car; masz jeszcze pięć minut you still have five minutes; mam teraz wykład I'm lecturing right now; mam gości I am having guests; ona ma kochanka she has a lover.2. ( w różnych utartych zwrotach) mam już dość I've had enough; mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be fed up with sb/sth; mieć kogoś po swojej stronie have sb on one's side; mieć coś za sobą have sth over; mieć coś z głowy pot. be rid of sth; czy masz coś przeciwko mnie? do you have something against me?; mieć coś komuś za złe hold sth against sb; mieć z kimś/czymś do czynienia deal with sb/sth; mam z kimś na pieńku pot. have a bone to pick with sb; mieć w czubie pot. be tipsy; mieć fioła l. bzika żart. be crazy, have a bee in one's bonnet; mieć coś w nosie pot. not give a hoot about sth; mieć coś w dupie wulg. not give a shit about sth; ona ma to do siebie, że... it is characteristic of her that...; mieć z kimś dziecko have a child with sb; mam cię w garści I have you on toast; mieć kogoś w kieszeni have sb in one's pocket; mieć głos have the floor; mieć znajomości have connections; mieć kogoś/coś na oku keep an eye on sb/sth; mieć coś na sumieniu have sth on one's conscience; mieć coś na uwadze l. w pamięci bear sth in mind; mieć coś na myśli have sth in mind; co masz na myśli? what do you mean?; mieć czelność coś zrobić have the cheek to do sth; mieć czyste ręce have clean hands; mieć czyste/nieczyste sumienie have a clear/guilty conscience; mieć coś pod ręką have sth at hand; mieć coś w zanadrzu have sth up one's sleeve; mieć szczęście/pecha be lucky/unlucky; nie mieć grosza przy duszy be penniless, be broke.3. (choroby, dolegliwości) mieć odrę have measles; mieć kaszel have a cough; mieć zakatarzony nos have a running nose.4. pot. (= uwieść, odbyć stosunek seksualny z) have (sb); czy już ją miałeś? have you had her yet?5. ( w wykrzyknikach) masz! (= proszę!) here you are!; a masz! take this!; masz za swoje get your desert!; mam cię! I got you!; gotcha!; masz ci los! too bad!6. (dane osobiste, wymiary itp.) mam na imię Tomasz my name is Thomas; ile masz lat? how old are you?; ona ma siedemnaście lat she's seventeen years old; ta łódź ma pięć metrów długości this boat is five meters long; mam metr osiemdziesiąt wzrostu I am one hundred and eighty centimeters tall; godzina ma sześćdziesiąt minut there are sixty minutes in an hour; pociąg ma dziesięć minut spóźnienia the train is ten minutes late.7. mieć miejsce happen, occur, take place.8. ( z przeczeniem i zaimkiem) nie mieć co jeść have nothing to eat; nie mam co ze sobą zrobić I don't know what to do with myself; nie mieć gdzie się podziać have no place to go; nie mieć nic do powiedzenia have nothing to say; nie mieć nic do stracenia have nothing to lose.9. (z przeczeniem w trzeciej osobie czasu teraźniejszego: oznacza brak l. nieistnienie) jej tu nie ma she isn't here; nie ma tu nikogo there's nobody here; nie ma co płakać there's no need to cry; it's no use crying; nie ma to jak w domu! (there's) no place like home!; nie ma sprawiedliwości na tym świecie there is no justice in this world; nie ma mnie dla nikogo tell everyone I am out; nie ma deszczu there's no rain; it isn't raining; nie ma jej w domu she's not at home; she's out; nie ma sprawy no problem.10. ( wyraża powinność) be to, be supposed to; co mam teraz zrobić? what am I supposed to do now?; mam wyjechać o czwartej I am to leave at four; to mam być ja? is this supposed to be me?; mam przyjechać czy nie? should I come or not?; czas miał pokazać, że... time was to show that...; co ma wisieć, nie utonie if you're born to be hanged you shall never be drowned.12. (wyraża spełnienie, ukończenie) mieć coś zrobione have sth done; mam zebrane materiały I have some materials collected.13. ( wyraża przypuszczenie) miałbym żałować tego? should I regret it?; gdybym miał wybierać... if I were to chose...ipf.1. (= czuć się) be; jak się masz? how are you?; on ostatnio ma się nie najlepiej he hasn't been well lately; masz się teraz z pyszna you have to pay the devil now.2. ( wyraża stan rzeczy) ma się na deszcz it's going to rain; sprawy tak się mają the things are going like this; this is how the matter stands; dzień ma się ku końcowi the day is drawing to an end.3. (= uważać się) za kogo ty się masz? who do you think you are?4. ( w utartych wyrażeniach) mieć się na baczności przed kimś/czymś beware sb/sth; mieć się ku sobie be attracted to each other; ma się rozumieć sure, certainly, of course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mieć
-
5 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
6 raz1
Ⅰ m (G razu) 1. (ilość wystąpień) time- tylko raz only once- zrobić coś raz/dwa razy/trzy razy to do sth once/twice/three times- setki razy hundreds of times- dwa razy większy/droższy twice as big/expensive- trzy/dziesięć razy szybszy three/ten times as fast a. faster- dwa razy więcej osób/czasu twice as many people/as much time- sprzedał dom trzy razy drożej, niż kupił he sold the house for three times the price he paid for it- półtora raza więcej wypadków niż rok temu one and a half times more accidents than last year- podróż trwała kilka razy dłużej niż zwykle the journey lasted several times as long as usual- zrobiłbym to sto razy lepiej I’d do it way a. a hundred times better- jest tysiąc razy przystojniejszy od brata he’s way more handsome than his brother- choć a. chociaż raz chciałbym… just for once I’d like to…- ile razy? how many times?- ile razy mam powtarzać? how many times do I have to repeat myself?- ile razy go widzę, zawsze wygląda na zadowolonego whenever I see him he looks happy, every time I see him he looks happy- ileż to razy próbowałem go przekonać! how many times have I tried to convince him?- to się zdarzyło już tyle razy, że… it already happened so many times that…- pierwszy/drugi/ostatni raz a. po raz pierwszy/drugi/ostatni for the first/second/last time- zawsze kiedyś jest ten pierwszy raz there’s always a first time- kolejny raz a. po raz kolejny once again- po raz ostatni widziałem go w… I last saw him in…- kiedy z nim ostatni raz rozmawiałem… when I last talked to him…- zrobiłem to po raz pierwszy i ostatni a. pierwszy i ostatni raz I did it for the first and (the) last time- zrobić coś jeszcze raz a. raz jeszcze to do sth once more a. one more time- nie raz (i nie dwa) more than once- nie raz chodziliśmy tam razem we’ve been there together more than once- raz czy dwa a. raz i drugi once or twice- rozmawiałem z nim raz czy dwa I’ve talked to him once or twice- ani razu not (even) once- ani razu o niej nie wspomniał he never once mentioned her- raz/dwa razy/trzy razy na godzinę once/twice/three times an hour- raz na rok a. do roku once a year- raz na sto lat once every one hundred years- raz na dzień a. dziennie once a day- raz na jakiś czas (every) once in a while- coś takiego zdarza się tylko raz w życiu something like this happens only once in a lifetime- raz na zawsze once and for all- powiedziałem mu raz na zawsze, że… I told him once and for all that..- było raz ciepło, raz zimno it was first warm and then cold- wiodło im się raz lepiej, raz gorzej they had their ups and downs- wiało raz z północy, to znowu z północnego wschodu the wind was changing from north to north-east- raz po raz a. raz za razem (bez przerwy) over and over (again); (co jakiś czas) every now and then- raz po raz spoglądał na zegarek every now and then he looked at his watch- tym razem this time- tym razem ci daruję I’ll let you off this time- następnym razem a. na drugi raz next time- następnym razem, kiedy go zobaczysz… next time you see him…- poprzednim a. ostatnim razem the last time- poprzednim razem, kiedy tu był… the last time he was here- za pierwszym/drugim razem the first/second time round- zdałem za trzecim razem I passed the test the third time round- za każdym razem each a. every time- trafiał za każdym razem he hit the target every time- za każdym razem, kiedy go widzę… every time I see him…2. (zdarzenie) case- w takich razach in such cases- w razie pożaru/wypadku in case of fire/accident- w razie potrzeby if need be- w razie, gdyby coś się stało/ktoś pytał in case something happens/somebody asks- w razie czego if anything happens- innym razem some other time- pewnego a. jednego razu one day- w każdym (bądź) razie in any case, anyway- jest najlepszy, a w każdym razie tak uważa he’s the best, that’s what he thinks anyway- w najgorszym/najlepszym razie at (the) worst/at best- w przeciwnym razie otherwise- w takim razie in that case- w żadnym razie (nigdy) never; (pod żadnym pozorem) under no circumstances; (bynajmniej) by no means- on w żadnym razie się nie zgodzi he will never agree- proszę w żadnym razie z nimi nie rozmawiać you must not under any circumstances talk to them- w żadnym razie nie uważam się za eksperta I don’t consider myself an expert by any meansⅡ num. one- raz, dwa, trzy one, two, threeⅢ adv. 1. (kiedyś) once- raz byłem świadkiem ich kłótni once I saw them arguing- była sobie raz królewna once upon a time there was a princess2. (wreszcie) at last- chciałbym, żeby to się już raz skończyło! I’d like it to be over at last3. (ostatecznie) once- jak już raz coś obiecam, to dotrzymuję słowa once I promise something I always keep my word- jak już raz zaczniesz… once you start…4. (po pierwsze) first- nie zrobiłem tego, raz, że nie miałem czasu a dwa, że mi się nie chciało I didn’t do it, for one thing because I had no time, and for another because I didn’t feel like itⅣ razy conj. times- jeden razy dwa one times two- trzy razy pięć równa się piętnaście three times five is fifteenⅤ na razie adv. (w tej chwili) at the moment, for the time being; (do tej pory) so far- (jak) na razie nie ma niebezpieczeństwa there’s no danger at the moment- „jak idzie?” – „na razie dobrze” ‘how is it going?’ – ‘so far, so good’- na razie! (pożegnanie) see you later!- no to na razie, chłopaki! see you, guys!Ⅵ od razu adv. at once, right away- od razu go poznał he recognized him right away- od razu wiedziałem, że tak będzie I always knew it would be like that■ zrobić coś raz, dwa a. raz-raz to do sth in no time- raz się żyje! you only live once- jak raz zadzwonił telefon pot. at that very moment the telephone rang- w sam raz dla kogoś perfect for sb- praca w sam raz dla informatyka the right kind of a. a perfect job for a computer expert- spodnie były w sam raz the trousers fitted perfectlyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > raz1
-
7 skr|ócić
pf — skr|acać impf Ⅰ vt 1. (zmniejszyć długość) to shorten [sznurek, łańcuch]; to shorten, to take up [spódnicę, zasłony]- skrócić sobie drogę to take a short-cut- spodnie wymagały skrócenia the trousers needed taking up- skrócić coś o połowę/dziesięć centymetrów to shorten sth by half/by ten centimetres- poprzeczne paski skracają horizontal stripes make you look shorter- skrócić kogoś o głowę to behead sb2. (zmniejszyć czas trwania) to shorten [czas, okres]- skrócić swój wyjazd to shorten one’s trip- domagać się skrócenia czasu pracy to demand shorter hours- skrócić o połowę czas realizacji zamówienia to halve the time of completion of an order- skracać sobie czas robieniem czegoś to while away the time by doing sth3. (uczynić zwięzłym) to shorten, to abridge [tekst, film]; to abbreviate [wyraz]- skrócona wersja przemówienia an abridged text of the speech4. Mat. to reduce [ułamek] Ⅱ skrócić się — skracać się 1. (stracić na długości) [sznurek, sukienka] to shorten, to become shorter 2. (trwać krócej) [czas oczekiwania, film] to shorten; [dzień] to grow shorter- skrócić się o połowę to halve3. pot. skracaj się! get to the point!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skr|ócić
-
8 to
Ⅰ pron. 1. (zamiast podmiotu, dopełnienia) it; (nie tamto) this- „co to jest?” – „to jest książka” ‘what’s this/that?’ – ‘it’s a book’- kto to? who’s this/that?- i co ty na to? (and) what do you say to that?- to mi się nie podoba I don’t like it- daj mi to give that/it to me- to ma być małżeństwo? you call this a marriage?- co to ma znaczyć? what’s that supposed to mean?- to są poważne sprawy these are serious issues- było to w piątek it was on a Friday- to, co się później działo, trudno wyjaśnić what happened next is hard to explain- nie znalazła tego, czego szukała she didn’t find what she was looking for- to, z kim i dokąd chodzę, jest moją sprawą where I go and who (I go) with is my affair- nie troszczy się o to, czy będzie miał za co utrzymać rodzinę he doesn’t care about whether he’ll be able to provide for his family- boleli nad tym, że nie mogli nam pomóc they were sorry they couldn’t help us- zawsze marzyłam o tym, żeby być chłopcem I always dreamed of being a boy2. (zamiast czasownika) Ziemia to planeta the Earth is a planet- czas to pieniądz time is money- lwy to drapieżniki lions are predators- oglądanie telewizji to strata czasu watching television is a waste of time- żyć to pracować to live is a. means to work- sześć i osiem to czternaście six and eight is fourteen- chłopcy to chłopcy boys will be boys- wojna to wojna war is war- to miło z pana strony that’s (very) nice of you- to fajnie, że przyszedłeś pot. it’s great to see you a. that you made it pot.3. euf. (seks) it euf., pot.; (narządy płciowe) sex euf., pot. Ⅱ part. (ekspresywne) a to (dopiero) pech! what bad a. rotten luck!- a to z jakiej racji? and why is that exactly?; why is that, pray? iron.- a czemu to taka smutna? why are you so sad?- kogo to ja widzę? well, well, what a surprise!- a bo to ja wiem? how should a. would I know?- no to co z tego? well, what of it?- a to się wszyscy zdziwią! that’ll surprise them!- podobno to Stefan dostał nagrodę, nie Maria apparently it was Stefan who got the prize, not MariaⅢ conj. 1. (w konstrukcjach współrzędnych) (on) ma pieniądze, to je wydaje he’s got money, so he spends it- poszukaj, to znajdziesz look for it and you’ll find it- byłem w tym roku na południu Europy, to jest w Grecji i we Włoszech I was in southern Europe this year, that’s to say Greece and Italy- przeprosiłem ją, to znaczy niezupełnie przeprosiłem, próbowałem tylko I apologized to her, that is not exactly apologized, but I tried to2. (w zdaniach warunkowych) kiedy ma czas, to się z nią spotyka when s/he has time s/he sees her- gdybyś czegoś potrzebował, to napisz write if you need anything- skoro tak mówię, to wiem I (should) know what I’m saying- nie chcesz, to nie, sam to zjem if you don’t want it, too bad – I’ll have it- przyjdzie to przyjdzie, a jak nie przyjdzie – też dobrze if he comes, he comes, if he doesn’t, he doesn’t- to bladł, to czerwieniał he went white and red by turns■ ni to, ni sio a. ni to, ni owo neither one thing nor the other- ni z tego, ni z owego all of a sudden- to i owo this and that- gawędzili o tym i owym they talked about this and that- skarżą się, że tego, tamtego im brak they complain about not having this or that- to jest to! that’s it! a. what we’re looking for!* * *1. pron( zaimek wskazujący) thisto jest lampa — this lub it is a lamp
co/kto to jest? — what's/who's this?
to mi się podoba, a tamto nie — I like this one, but I don't like that one ( w funkcji ekspresywnej)
2. conjjak to? — how so?, how come?
jeśli chcesz, to idź — go if you like
3. invgdybyś czegoś potrzebował, to zadzwoń — call if you (should) need anything
czas to pieniądz — time is money* * *I.to1a.zob. ten.II.to2pron.indecl.1. ( zastępuje podmiot) it; to nic it's nothing; to prawda it's true; to tutaj it's here; to ty? is that you?; kto to? who is it?, who's this?; (= kto tam?) who's that?; to jest to! this is it!; otóż to! exactly!; that's (just) it!conj.chcesz, to idź go if you like; jak skończysz, to posprzątaj clean up when you finish; co jeden, to głupszy each one is more stupid than the other; co kraj, to obyczaj other countries other laws, every country has its habits/customs; co wstał, to się przewrócił every time he got up, he (instantly) fell; co to, to nie! no way!; jak nie, to nie if no, fine; jeśli przyjdzie, to nie otwieraj if he comes, don't open; oglądała to jeden, to drugi palec she was watching (now) one finger then another one; przyszedł wieczorem, to jest około szóstej he came in the evening, that is around six.particle( o charakterze ekspresywnym) to ci bezczelność! what cheek!; to ci (dopiero) pech! bad l. tough luck!; co to za łobuz! what a rascal!; no to co (z tego)? so what?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > to
-
9 z
z, ze Ⅰ praep. 1. (przed określeniami miejsca) from (czegoś sth); (o pomieszczeniu, pojemniku) from, out of (czegoś sth); (o powierzchni) off (czegoś sth)- z Polski/ze Szkocji from Poland/Scotland- pamiątka z Japonii a souvenir from Japan- św. Franciszek z Asyżu St Francis of Assisi- jechać z Berlina do Warszawy to go from Berlin to Warsaw- wyszedł z domu o trzeciej he left home at three- wyjął pieniądze z portfela he took some money out of his wallet- zjechał na sankach z górki he went down the hill on a sledge- gwóźdź wystający z deski a nail sticking out of a plank- zdjął obraz ze ściany he took the picture off the wall- sprzątnęła brudne naczynia ze stołu she cleared the dirty dishes off the table- podniósł coś z podłogi he picked something up off the floor- zsiadł z konia he got off the horse2. (określający kierunek, stronę) from (czegoś sth)- hałasy dochodzące z góry noises coming from upstairs- widok z wieży kościoła the view from the church tower- z każdej strony a. ze wszystkich stron from all sides, from every side- z lewej/prawej strony (znajdować się) on a. to the left/right; (zbliżać się) from the left/right- z mojej lewej/prawej strony (tuż obok) by my left/right side; (nieco dalej) to my left/right- z tamtej strony brzeg jest bagnisty on the other side the shore is marshy- z przodu/tyłu at the front/back3. (określający źródło, pochodzenie) from (czegoś sth)- informacje pochodzące z dziennika telewizyjnego information from the TV News- dane z rocznika statystycznego data from a statistical yearbook- wiadomość z pewnej gazety information from a certain newspaper- znał jej adres z książki telefonicznej he knew her address from the telephone directory- wiem o tym z doświadczenia I know it from experience- z badań rynkowych wynika, że… from market research it emerges that…- dyrektor z wyboru/nominacji an elected/a nominated director- towary z importu imported goods- odrzuty z eksportu export rejects- znalazł sobie pracę z ogłoszenia he found a job through an ad4. (z określeniami czasu) from, of (czegoś sth)- zamek z XV wieku a castle (dating) from the 15th century- fotografie z lat szkolnych photographs from one’s school days- jego list z 12 maja his letter of 12 May- to jest rachunek za telefon z ubiegłego miesiąca this is the phone bill for a. from last month- z rana in the morning- z samego rana first thing in the morning5. (wskazuje na podstawę, wzór) from (czegoś sth)- rysunek z natury a drawing from nature- odpis z oryginału a duplicate of the original- wyrecytować coś z pamięci to recite sth from memory- przepisał dane z tablicy he copied down the data from the board6. (wskazuje na surowiec) of, from (czegoś sth)- z drzewa/ze stali of a. from wood/steel- zasmażka z mąki i wywaru a roux of a. from flour and stock- z czego to jest zrobione? what is it made of a. from?- wiązanka z czerwonych róż a bunch of red roses- sok z wiśni/malin cherry/raspberry juice- sałatka z pomidorów/selera a tomato/celery salad- dom wybudowany z cegieł a brick-built house7. (wskazuje na zbiór) of (kogoś/czegoś sb/sth)- któryś z nich/nas one of them/us- jeden z uczniów one of the pupils- żaden z nauczycieli none of the teachers- najstarszy/najmłodszy z nich the oldest/youngest of them- czy któryś z was go zna? do any of you know him?- czy coś z tego rozumiesz? do you understand any of that?8. (wskazuje na przyczynę stanu) out of, from (czegoś sth)- z radości/ze strachu out of joy/fear- z konieczności (out) of necessity- zemdleć z wyczerpania to faint from exhaustion- umrzeć z głodu die of starvation- wyszła za mąż z miłości she married for love a. out of love- udusił się z braku powietrza he suffocated through lack of air9 (wskazuje na stan początkowy) from (kogoś/czegoś sb/sth)- z nasion/pąków from seeds/buds- wyrosła z niej śliczna dziewczyna she grew into a very pretty girl- z majora awansował na pułkownika he was promoted from major to colonel- inflacja spadła z 10 do 8 procent inflation went down from 10 to 8 per cent- z niewinnej sprzeczki zrobiła się wielka awantura an innocent tiff turned into a big row pot.10 (wskazuje na cechę) znany/słynny z czegoś well-known/famous for sth- miasto słynie z zabytkowych budowli the town is famous for its historic buildings- z oczu jest podobna do matki her eyes are like her mother’s- ze sposobu bycia przypominał ojca he resembled his father in manner11 (wskazuje na natężenie) z całego serca with all one’s heart- ze wszystkich sił with all one’s might- z całą dokładnością with the utmost accuracy- podkreślić z całą mocą to emphasize most strongly- z grubsza roughly- z lekka lightly- z rzadka rarely, seldom- z uwagą attentively- z wysiłkiem with (an) effort12 (wskazuje na element całości) with (kimś/czymś sb/sth)- kawa z mlekiem coffee with milk- dom z ogrodem a house with a garden- dziewczyna z niebieskimi oczami a girl with blue eyes- matka z dzieckiem na ręku a mother carrying a. with a baby in her arms- samolot ze stu osobami na pokładzie a plane with a hundred people on board- chleb z masłem bread and butter- mieszkanie z umeblowaniem a furnished flat- sklep z używaną odzieżą a second-hand clothes shop- deszcz ze śniegiem sleet- podróżowała z mężem i dwojgiem dzieci she travelled with her husband and two children- dyskutował z synem he was arguing with his son- rozstał się ze swą przyjaciółką he parted with his girlfriend- zaprzyjaźniła się z nim dwa lata temu she became friendly with him two years ago- pójdziesz z nami do kina? are you going to the cinema with us?- wyszedł na spacer z psem he took the dog for a walk- porozmawiam z nim o tym jutro I’ll talk to him about it tomorrow13 (wskazuje na sposób) with (czymś sth)- z niedowierzaniem/ze zdumieniem in a. with disbelief/astonishment- okno zamknęło się z trzaskiem the window closed with a bang- obudził się z bólem głowy he woke up with a headache- leżał na trawie z rękami pod głową he was lying on the grass with his hands behind his head- płynąć z wiatrem/prądem to sail with the wind/current14 (wskazuje na cel) pójść do kogoś z prośbą o radę to go to sb to request advice- pośpieszyć komuś z pomocą to go to sb’s aid- pojechał do Niemiec z wykładami he went to Germany on a lecture tour15 (wskazuje na współzależność) with (czymś sth)- z wiekiem with age- wraz ze wzrostem ciśnienia with the growth of a. in pressure- z czasem with a. in time- z upływem czasu with the passing of time- z każdym dniem/rokiem with each passing day/year16 (z określeniami pory) with (czymś sth)- z końcem/początkiem sierpnia at the end/beginning of August- z nadejściem lata with the approach of summer17 (eliptyczne) about (kimś/czymś sb/sth)- co z artykułem? what about the article?- co się z tobą działo? what have you been doing with yourself?- co zrobić z tymi szmatami? what shall I do with these rags?- z babcią jest źle, znowu miała atak Granny’s not well, she’s had another seizure18 (w przysłówkach) literatura zwana z angielska science fiction literature known by the English name of science fiction- ubrany z niemiecka dressed in German style- mówił trochę z cudzoziemska he spoke with a slight foreign accentⅡ part. around, about- zajęło mi to z godzinę it took me around an hour- miał ze czterdzieści lat he was around forty* * *ntZ jak Zygmunt — ≈Z for zebra
* * *I.z1, zeprep.+ Gen.2. ( źródło informacji) from; z gazet/książki/doświadczenia from newspapers/the book/experience.3. ( czas) from, of; z dziesiątego wieku from the 10th century; z rana in the morning; list z drugiego maja a letter of 2nd May.5. (przynależność, zbiorowość) of, from; jeden z nas one of us; kolega ze szkoły a friend from school, school friend; z domu Janowska née l. nee Janowska.6. ( przyczyna) (out) of; z bólu/nudów/radości (out) of pain/boredom/joy; z jakiej racji? for what reason?, how come?; ni z tego, ni z owego all of a sudden.7. ( zmiana stanu) of; co z nami będzie? what's going to become of us?8. ( nasilenie) with; z całych sił with all one's might; z całego serca with all one's heart, wholeheartedly.9. (wzór, model) from; wyrecytować z pamięci recite from memory.10. ( ograniczenie zakresu) at, by, in; podobny z wyglądu similar-looking; egzamin z angielskiego examination in English; ona jest dobra z biologii she's good at biology; on jest z zawodu leksykografem he's a lexicographer by profession.11. ( tworzy wyrażenia przysłówkowe) z grubsza roughly; z lekka lightly, delicately; z rzadka rarely.13. + Ins. (element, składnik) and, with; chleb z masłem bread and butter; bułka z dżemem bread roll with jam; kawa ze śmietanką/mlekiem coffee with cream/milk; sklep z zabawkami toy store l. shop.15. + Ins. (obiekt podlegający działaniu, stanowi) co z nim? how is he?II.z2, zeadv.pot. (= około) about; z godzinę about an hour.III.Z, zn.( litera) Z, z; Z jak Zygmunt Z is for Zulu; Z as in Zulu.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > z
-
10 ze
z, ze Ⅰ praep. 1. (przed określeniami miejsca) from (czegoś sth); (o pomieszczeniu, pojemniku) from, out of (czegoś sth); (o powierzchni) off (czegoś sth)- z Polski/ze Szkocji from Poland/Scotland- pamiątka z Japonii a souvenir from Japan- św. Franciszek z Asyżu St Francis of Assisi- jechać z Berlina do Warszawy to go from Berlin to Warsaw- wyszedł z domu o trzeciej he left home at three- wyjął pieniądze z portfela he took some money out of his wallet- zjechał na sankach z górki he went down the hill on a sledge- gwóźdź wystający z deski a nail sticking out of a plank- zdjął obraz ze ściany he took the picture off the wall- sprzątnęła brudne naczynia ze stołu she cleared the dirty dishes off the table- podniósł coś z podłogi he picked something up off the floor- zsiadł z konia he got off the horse2. (określający kierunek, stronę) from (czegoś sth)- hałasy dochodzące z góry noises coming from upstairs- widok z wieży kościoła the view from the church tower- z każdej strony a. ze wszystkich stron from all sides, from every side- z lewej/prawej strony (znajdować się) on a. to the left/right; (zbliżać się) from the left/right- z mojej lewej/prawej strony (tuż obok) by my left/right side; (nieco dalej) to my left/right- z tamtej strony brzeg jest bagnisty on the other side the shore is marshy- z przodu/tyłu at the front/back3. (określający źródło, pochodzenie) from (czegoś sth)- informacje pochodzące z dziennika telewizyjnego information from the TV News- dane z rocznika statystycznego data from a statistical yearbook- wiadomość z pewnej gazety information from a certain newspaper- znał jej adres z książki telefonicznej he knew her address from the telephone directory- wiem o tym z doświadczenia I know it from experience- z badań rynkowych wynika, że… from market research it emerges that…- dyrektor z wyboru/nominacji an elected/a nominated director- towary z importu imported goods- odrzuty z eksportu export rejects- znalazł sobie pracę z ogłoszenia he found a job through an ad4. (z określeniami czasu) from, of (czegoś sth)- zamek z XV wieku a castle (dating) from the 15th century- fotografie z lat szkolnych photographs from one’s school days- jego list z 12 maja his letter of 12 May- to jest rachunek za telefon z ubiegłego miesiąca this is the phone bill for a. from last month- z rana in the morning- z samego rana first thing in the morning5. (wskazuje na podstawę, wzór) from (czegoś sth)- rysunek z natury a drawing from nature- odpis z oryginału a duplicate of the original- wyrecytować coś z pamięci to recite sth from memory- przepisał dane z tablicy he copied down the data from the board6. (wskazuje na surowiec) of, from (czegoś sth)- z drzewa/ze stali of a. from wood/steel- zasmażka z mąki i wywaru a roux of a. from flour and stock- z czego to jest zrobione? what is it made of a. from?- wiązanka z czerwonych róż a bunch of red roses- sok z wiśni/malin cherry/raspberry juice- sałatka z pomidorów/selera a tomato/celery salad- dom wybudowany z cegieł a brick-built house7. (wskazuje na zbiór) of (kogoś/czegoś sb/sth)- któryś z nich/nas one of them/us- jeden z uczniów one of the pupils- żaden z nauczycieli none of the teachers- najstarszy/najmłodszy z nich the oldest/youngest of them- czy któryś z was go zna? do any of you know him?- czy coś z tego rozumiesz? do you understand any of that?8. (wskazuje na przyczynę stanu) out of, from (czegoś sth)- z radości/ze strachu out of joy/fear- z konieczności (out) of necessity- zemdleć z wyczerpania to faint from exhaustion- umrzeć z głodu die of starvation- wyszła za mąż z miłości she married for love a. out of love- udusił się z braku powietrza he suffocated through lack of air9 (wskazuje na stan początkowy) from (kogoś/czegoś sb/sth)- z nasion/pąków from seeds/buds- wyrosła z niej śliczna dziewczyna she grew into a very pretty girl- z majora awansował na pułkownika he was promoted from major to colonel- inflacja spadła z 10 do 8 procent inflation went down from 10 to 8 per cent- z niewinnej sprzeczki zrobiła się wielka awantura an innocent tiff turned into a big row pot.10 (wskazuje na cechę) znany/słynny z czegoś well-known/famous for sth- miasto słynie z zabytkowych budowli the town is famous for its historic buildings- z oczu jest podobna do matki her eyes are like her mother’s- ze sposobu bycia przypominał ojca he resembled his father in manner11 (wskazuje na natężenie) z całego serca with all one’s heart- ze wszystkich sił with all one’s might- z całą dokładnością with the utmost accuracy- podkreślić z całą mocą to emphasize most strongly- z grubsza roughly- z lekka lightly- z rzadka rarely, seldom- z uwagą attentively- z wysiłkiem with (an) effort12 (wskazuje na element całości) with (kimś/czymś sb/sth)- kawa z mlekiem coffee with milk- dom z ogrodem a house with a garden- dziewczyna z niebieskimi oczami a girl with blue eyes- matka z dzieckiem na ręku a mother carrying a. with a baby in her arms- samolot ze stu osobami na pokładzie a plane with a hundred people on board- chleb z masłem bread and butter- mieszkanie z umeblowaniem a furnished flat- sklep z używaną odzieżą a second-hand clothes shop- deszcz ze śniegiem sleet- podróżowała z mężem i dwojgiem dzieci she travelled with her husband and two children- dyskutował z synem he was arguing with his son- rozstał się ze swą przyjaciółką he parted with his girlfriend- zaprzyjaźniła się z nim dwa lata temu she became friendly with him two years ago- pójdziesz z nami do kina? are you going to the cinema with us?- wyszedł na spacer z psem he took the dog for a walk- porozmawiam z nim o tym jutro I’ll talk to him about it tomorrow13 (wskazuje na sposób) with (czymś sth)- z niedowierzaniem/ze zdumieniem in a. with disbelief/astonishment- okno zamknęło się z trzaskiem the window closed with a bang- obudził się z bólem głowy he woke up with a headache- leżał na trawie z rękami pod głową he was lying on the grass with his hands behind his head- płynąć z wiatrem/prądem to sail with the wind/current14 (wskazuje na cel) pójść do kogoś z prośbą o radę to go to sb to request advice- pośpieszyć komuś z pomocą to go to sb’s aid- pojechał do Niemiec z wykładami he went to Germany on a lecture tour15 (wskazuje na współzależność) with (czymś sth)- z wiekiem with age- wraz ze wzrostem ciśnienia with the growth of a. in pressure- z czasem with a. in time- z upływem czasu with the passing of time- z każdym dniem/rokiem with each passing day/year16 (z określeniami pory) with (czymś sth)- z końcem/początkiem sierpnia at the end/beginning of August- z nadejściem lata with the approach of summer17 (eliptyczne) about (kimś/czymś sb/sth)- co z artykułem? what about the article?- co się z tobą działo? what have you been doing with yourself?- co zrobić z tymi szmatami? what shall I do with these rags?- z babcią jest źle, znowu miała atak Granny’s not well, she’s had another seizure18 (w przysłówkach) literatura zwana z angielska science fiction literature known by the English name of science fiction- ubrany z niemiecka dressed in German style- mówił trochę z cudzoziemska he spoke with a slight foreign accentⅡ part. around, about- zajęło mi to z godzinę it took me around an hour- miał ze czterdzieści lat he was around forty* * ** * *I.z1, zeprep.+ Gen.2. ( źródło informacji) from; z gazet/książki/doświadczenia from newspapers/the book/experience.3. ( czas) from, of; z dziesiątego wieku from the 10th century; z rana in the morning; list z drugiego maja a letter of 2nd May.5. (przynależność, zbiorowość) of, from; jeden z nas one of us; kolega ze szkoły a friend from school, school friend; z domu Janowska née l. nee Janowska.6. ( przyczyna) (out) of; z bólu/nudów/radości (out) of pain/boredom/joy; z jakiej racji? for what reason?, how come?; ni z tego, ni z owego all of a sudden.7. ( zmiana stanu) of; co z nami będzie? what's going to become of us?8. ( nasilenie) with; z całych sił with all one's might; z całego serca with all one's heart, wholeheartedly.9. (wzór, model) from; wyrecytować z pamięci recite from memory.10. ( ograniczenie zakresu) at, by, in; podobny z wyglądu similar-looking; egzamin z angielskiego examination in English; ona jest dobra z biologii she's good at biology; on jest z zawodu leksykografem he's a lexicographer by profession.11. ( tworzy wyrażenia przysłówkowe) z grubsza roughly; z lekka lightly, delicately; z rzadka rarely.13. + Ins. (element, składnik) and, with; chleb z masłem bread and butter; bułka z dżemem bread roll with jam; kawa ze śmietanką/mlekiem coffee with cream/milk; sklep z zabawkami toy store l. shop.15. + Ins. (obiekt podlegający działaniu, stanowi) co z nim? how is he?II.z2, zeadv.pot. (= około) about; z godzinę about an hour.III.Z, zn.( litera) Z, z; Z jak Zygmunt Z is for Zulu; Z as in Zulu.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ze
-
11 od
, ode praep. 1. (z miejsca, z kierunku) from- od zachodu/południa from the west/south- wiatr od morza the wind from the sea- wieje od drzwi there’s a draught from the door- od jeziora dochodził rechot żab the croaking of frogs could be heard from the lake- od schroniska idziemy żółtym szlakiem from the hostel we take the yellow trail- właśnie wracałam od dentysty I was just on my way back from the dentist- goście wstali od stołu the guests got up from the table- odległość od drzwi do okna the distance from the door to the window a. between the door and the window- chodzić od wsi do wsi/od sklepu do sklepu to go from village to village/from shop to shop2. (określające położenie) from- sto metrów od ratusza a hundred metres from the town hall- od wewnątrz/zewnątrz from the inside/outside- druga półka od dołu/góry the second shelf from the bottom/top, the second shelf up/down- piąty wagon od końca the fifth carriage from the end- okna od ulicy/podwórza the front/back windows- na południe od Krakowa (to the) south of Cracow3. (wskazujące na oddzielenie) from- oddzielić coś od czegoś to separate sth from sth- nie mógł oderwać się od książki he couldn’t tear himself away from the book- odejmij pięć od trzynastu subtract five from thirteen- oddziel mięso od kości bone the meat- zwolnienia od podatku tax exemptions- stronić od kogoś/czegoś to avoid a. shun sb/sth4. (określające pochodzenie) from- list od brata a letter from one’s brother- azjatyckie bydło pochodzące od tura Asian cattled descended from the aurochs- pożyczyć/kupić coś od kogoś to borrow/buy sth from sb- dostała ode mnie książkę she got a book from me- zaraził się odrą ode mnie he caught the measles from me5. (określające moment początkowy) from; (w przeszłości) since- od tej chwili from that moment on- od jutra from tomorrow, as of a. from tomorrow- od poniedziałku/marca since (last) Monday/March- od dzieciństwa a. od dziecka cierpiała na alergię she’d suffered from an allergy since childhood a. since she was a child- od jak dawna tu mieszkasz? how long have you lived a. been living here?6. (określające czas trwania) for- od roku/trzech tygodni for a year/three weeks- od dawna for a long time- od jakiegoś czasu for some time7. (określające dolną granicę) from- od drugiej do piątej po południu from two p.m. till five p.m., between two p.m. and five p.m.- od poniedziałku do środy from Monday to Wednesday- zaprosimy od 50 do 60 osób we’ll invite (from) 50 to 60 people- ceny wahają się od stu do pięciuset złotych prices range from a hundred to five hundred zlotys- od 1000 złotych w górę from 1,000 zlotys up a. upwards- można tu kupić wszystko: od śrubek po komputery you can buy everything here – from screws to computers8. (określające przyczynę) from, with- trawa mokra od rosy grass wet with a. from dew- oczy czerwone od płaczu eyes red from crying a. tears- jego twarz rozpalona od gorączki his face flushed with fever- ochrypł od krzyku he grew hoarse from a. with shouting- bolał ją kręgosłup od dźwigania walizek her back ached from carrying the suitcases- rury popękały od mrozu the pipes had burst from the cold- dom zapalił się od pioruna the house was set on fire by lightning9 (przeciwko) from- chronić coś od słońca/chłodu to protect sth from sunlight/cold- oganiać się od komarów to fight off gnats- być ubezpieczonym od pożaru/kradzieży to be insured against fire/theft- uchylać się od czegoś to shirk sth10 (określające przeznaczenie) dziurka od klucza a keyhole- guziki od marynarki jacket buttons- kluczyki od samochodu car keys- okulary od słońca sunglasses- pasek od zegarka a watch strap- tabletki od bólu głowy headache pills a. tablets- syrop od kaszlu cough mixture a. syrup- od czego jest ta śrubka? where does this screw come from?11 (określające specjalizację) pan od matematyki/angielskiego the maths/English teacher- ekspert od informatyki an expert in computer science- policja jest od tego, żeby zaprowadzić w mieście porządek it’s the job of the police to restore order in the city- nie jestem od tego, żeby was pouczać it’s not up to me to lecture you12 (niż) than- to mieszkanie jest mniejsze od waszego this flat is smaller than yours- ona jest starsza od brata o dwa lata she’s two years older than her brother- wyszedł wcześniej ode mnie he left earlier than I did13 (podstawa obliczenia) by, per- płatny od wiersza/godziny paid by the line/hour- 50 złotych od metra 50 zlotys a metre14 pot. wyzywać kogoś a. wymyślać komuś od idiotów/kanalii to call sb an idiot/a scumbag pot.* * *prep(+gen) ( kierunek) fromna zachód od Polski — west of Poland, ( czas trwania) for
od poniedziałku do piątku — Monday to Friday (BRIT), Monday through Friday (US)
od rana do nocy — from morning till night, ( odległość) (away) from
100 metrów od brzegu — a hundred meters off lub away from the shore, ( dolna granica zakresu) from
od trzech do czterech godzin dziennie — (from) three to four hours a day, ( początkowa granica skali) (starting) from
od wierszy (aż) po powieści — from poems to novels, ( przyczyna) with, from
twarz mokra od łez/potu — face damp with tears/sweat
ochrypł od krzyku — his voice grew hoarse from shouting, ( pochodzenie) from
ubezpieczenie od ognia/kradzieży — insurance against theft/fire ( specjalizacja)
fachowiec od lodówek — fridge technician, ( przy porównaniach) than
* * *odprep.+ Gen.1. ( przy określaniu kierunku) from; od drzwi from the door; od wschodu from the east; okno od ulicy front window.3. ( przy określaniu punktu początkowego) from, since; od świtu do nocy from dawn till dusk; od a do zet from A to Z; od rana do wieczora all day long; od stóp do głów from head l. crown l. top to toe l. foot; od początku do końca from the start till the end; od dziecka since childhood; od wtorku since Tuesday; od poniedziałku do piątku Monday through Friday.5. ( przy określaniu punktu wyjściowego) (away) from; 500 kilometrów od Nowego Jorku 500 kilometers away from New York.6. ( przy określaniu dolnej granicy) from; od czterech do pięciu minut from four to five minutes; od 100 do 150 dolarów from 100 to 150 dollars.8. ( przy określaniu pochodzenia) from; list od mojej dziewczyny letter from my girlfriend; wiedzieć coś od kogoś know sth from sb.9. ( przy określaniu przeznaczenia) for; dziurka od klucza keyhole; tabletka od bólu głowy headache pill, painkiller.10. ( przy określaniu specjalizacji) nauczyciel od angielskiego English teacher, teacher of English; fachowiec od komputerów computer technician.12. ( przy wyrażaniu odejścia od czegoś) from, to; zwolnienie od opłat exemption from charges; odstępstwo od reguły exception to the rule.13. ( przy wyrażaniu czynnika) by; stawka od godziny hourly rate; cena od sztuki item l. unit price; praca płatna od godziny work paid by the hour; czegoś jest od metra pot. there's loads l. plenty of sth, there's shitloads of sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > od
-
12 póki
conj. (do czasu kiedy) as long as, while- pracował, póki mógł he worked as long as he was able to- korzystaj z życia, póki jesteś młody enjoy life a. make the most of life while you’re young- póki nie (jak długo nie) until, till- zaczekaj tu na mnie, póki nie wrócę wait here for me until I return a. get back- (do)póty a. dotąd (…), póki… (for) as long as- póki padał deszcz, póty siedzieli w domu as long as it was raining they stayed at home- (do)póty a. dotąd (…), póki… until- pies póty szczekał, póki go nie wpuścili do domu the dog kept barking until they let him/her in* * ** * *conj.as long as, while; póki nie until; póki co for the time being; póki czas before it's too late; póki nie wrócę until I come back; idź, póki nie pada go as long as it doesn't rain; pracuję, póki sił starcza I'll work as long as my strength does not fail; korzystaj z życia, pókiś młody enjoy life while you're young.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > póki
-
13 termin
m (G terminu) 1. (odcinek czasu) time, time limit- termin gwarancyjny a guarantee period- dano mi termin półroczny I was given a half-year time limit- gwarantujemy szybkie terminy dostaw we guarantee prompt delivery- skończyć coś w terminie a. przed terminem to finish sth on time- remont zakończył się w terminie the redecoration was completed on time- wykonujemy projekty w terminie pięciu dni we execute designs within 5 days- wyznaczyć termin wykonania czegoś to set a time limit a. deadline for doing sth- napięty termin a tight deadline2. (konkretna data) date- termin egzaminu/wyjazdu the date of an exam/departure- termin ważności a sell-by date- wyznaczyć termin wizyty u lekarza to set a. fix a date for an appointment at the doctor3. (wyraz) term- termin naukowy/literacki a scientific/literary term- ukuć termin to coin a term4. daw. (nauka rzemiosła) apprenticeship- pójść do terminu to be apprenticed- był w terminie u szewca/krawca he was apprenticed to a cobbler/tailor■ termin mnie/go goni pot. I’m/he’s working against the clock* * *( czas) deadline, time limit; ( umówione spotkanie) appointment; ( wyraz) termostateczny termin — the final deadline, the closing date
* * *mi1. (= wyznaczony czas) time limit, deadline; ostateczny termin deadline, final deadline, closing date; termin dostawy delivery date, time of delivery; (skończyć coś) w terminie finish sth in time; wyznaczyć termin set a date; zmieścić się w terminie meet the deadline.2. (= pojęcie o ustalonym znaczeniu) term.3. przest. (= nauka rzemiosła) apprenticeship.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > termin
-
14 baw|ić
impf Ⅰ vt 1. (uprzyjemniać czas) to entertain [gości, dzieci]- bawić kogoś czymś to entertain sb with sth [rozmową, śpiewem]- bawił wnuki he was looking after his grandchildren2. (interesować, zajmować) [czynność, przedmiot, książka] to amuse- bawi mnie chodzenie po sklepach/obserwowanie ludzi I enjoy going shopping/watching people- to mnie nie bawi it’s not much fun for meⅡ vi (przebywać) to stay, to remain- bawić na wakacjach to be away on holiday- bawił u nas (przez tydzień) he stayed with us (for a week)Ⅲ bawić się 1. (uprzyjemniać sobie czas) [osoba, dziecko] to play (czymś with sth)- bawić się w chowanego/ciuciubabkę to play at hide and seek/blind man’s buff- bawić się w Indian/w sklep to play at Indians/at keeping shop- bawić się z kolegami to play with friends2. (czuć zadowolenie, mieć uciechę) to enjoy oneself, to have fun- bawić się czymś to enjoy sth- bawić się czyimś zakłopotaniem to laugh at sb’s distress- bawić się kimś to toy with sb- bawić się czyimś kosztem to laugh at sb’s expense3. (poruszać bez celu) bawić się ołówkiem to play a. toy a. fiddle with a pencil- bawić się jedzeniem to play a. toy with one’s food4. (hulać, bankietować) to have a good time, to enjoy oneself- bawić się na balu to have a good time at a ball- baw się dobrze! have a good time!- bawić się do upadłego to party until one drops pot.; to have a thoroughly good time- dobrze się z nimi bawiłeś? did you have a good time with them?5. (zajmować się niepotrzebnie) bawić się w coś to waste time on sth [morały, szczegóły]- nie ma czasu bawić się w formalności there’s no time for indulging in formalities6. (zajmować się dla przyjemności) bawić się w kucharza/ogrodnika to try one’s hand at cooking/gardening- bawić się w malarza to dabble in painting■ bawić oko to please the eye, to be pleasing to the eye- bawić się z kimś w kotka i myszkę to play cat and mouse with sbThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > baw|ić
-
15 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
16 poświę|cić
pf — poświę|cać impf Ⅰ vt 1. Relig. (dokonać obrzędu święcenia) to consecrate [kaplicę, cmentarz]; to bless [medalik, obrączki, autostradę, fabrykę, szpital, mieszkanie]- być pochowanym w poświęconej a. poświęcanej ziemi to be buried in consecrated ground2. (złożyć w ofierze) to sacrifice [życie, karierę]- poświęcił własne szczęście dla dobra ojczyzny he sacrificed his happiness for (the good of) his homeland3. (zająć się) [osoba] to devote, to dedicate [czas, uwagę]- wolny czas poświęcał uprawianiu ogródka/pisaniu wspomnień he devoted his free time to gardening/writing his memoirs- poświęcał wiele czasu/uwagi dzieciom he dedicated a. devoted a lot of time/attention to his children- konferencja poświęcona łamaniu praw człowieka a conference dedicated to human rights abuses- monografia poświęcona kubizmowi a monograph on cubism- poświęciła swój artykuł nieznanemu epizodowi z życia pisarki she devoted her article to an unknown episode in the life of the writerⅡ poświęcić się — poświęcać się 1. (ponieść ofiarę) to sacrifice oneself- poświęcić się dla dobra sprawy/idei to sacrifice oneself for the cause/idea2. (obrać cel życia) to devote oneself- poświęciła się wychowywaniu dzieci/karierze naukowej she devoted herself to bringing up her children/an academic careerThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > poświę|cić
-
17 spę|dzić
pf — spę|dzać impf vt 1. (przeżyć) to spend [rok, urlop]- spędzić dwa lata za granicą to spend two years abroad- spędzać czas na robieniu czegoś to spend time doing sth- spędzić z kimś noc to spend a night with sb- przyjemnie spędzać czas to enjoy oneself- ulubione sposoby spędzania wolnego czasu favourite pastimes- całe życie/dzieciństwo spędził na wsi he spent all his life/childhood in the country2. (przegonić) to chase [sb/sth] off [osobę, zwierzę]- spędzić dzieci z ulicy to chase the children off a street- spędzić muchę ze stołu to flick a fly off the table- spędzić płód przest. to abort a foetus3. (zgromadzić) to round up [ludzi, więźniów]- spędzić krowy do obory to drive cows into the shed■ spędzać komuś sen z powiek [problem, pytanie] to give sb sleepless nightsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spę|dzić
-
18 akurat
Ⅰ adv. w tej chwili just- akurat wróciliśmy we’ve just come back- kiedy zamykałam drzwi, akurat zadzwonił telefon just as I was closing the door, the phone rangⅡ part. właśnie exactly, just- czemu akurat my? pot. why us exactly?- mamy akurat tyle czasu, ile potrzeba, żeby… we’ve just got enough time to…- w tym akurat przypadku… in this particular case…Ⅲ inter. (yeah,) sure! pot., iron.- „pewnie dostałeś za to sporo pieniędzy?” – „akurat!” pot. ‘I expect you got quite a bit of money for it?’ – ‘yeah, sure!’* * *adv( dokładnie) exactly; ( w tej chwili) at this lub that very momentakurat! — pot tell me another! (pot)
* * *part.1. (= dokładnie) just, only just, exactly; mam akurat tyle pieniędzy, ile potrzeba na bilet I have just enough money to buy a ticket; akurat tyle, ile potrzeba just enough; tak się akurat składa, że... it just so happens that...; (dzień, czas) particular; dlaczego akurat tego dnia? why on that particular day?2. (= właśnie w danym czasie) at that (very) moment, (just) then; akurat wtedy byłem za granicą I happened to be abroad then; akurat przyjechała jego matka at that very moment his mother arrived.3. ( zaprzeczenie) fat chance!, like hell!, my foot!4. (niedowierzanie, sprzeciw) of all...!; czemu akurat ona? why she l. her of all people?; dlaczego akurat tutaj? why here of all places?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > akurat
-
19 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
20 długi
* * *a.- ższy1. long; długi na trzy metry three meters long; spódnica długa do kostek ankle-length skirt; długie spodnie long pants; Br. long trousers; długie włosy long hair; długie życie long life; długa podróż long journey; fale długie radio long wave; długa piłka sport long ball; biegi długie sport long-distance running; długie ujęcie film long shot; samogłoski długie fon. long vowels.2. ( w zwrotach) jak dzień długi all day long; upaść jak długi measure one's length; mieć długi język have a big mouth; mieć długie uszy have big ears; mieć długie ręce (= mieć wpływy) have long arms; (= kraść) have sticky fingers; przez dłuższy czas for a prolonged period (of time); od dłuższego czasu for quite a while (now), for a long while; na dłuższą metę in the long run.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > długi
- 1
- 2
См. также в других словарях:
czas — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. czassie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} okres wydzielony jakimiś wydarzeniami, zjawiskami itp.; wyodrębniona pora : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czasy napoleońskie. Wiosna to… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czas — m IV, D. u, Ms. czassie; lm M. y 1. zwykle blm «nieprzerwany ciąg chwil, trwania; jedna z podstawowych (obok przestrzeni) form bytu materii» Drogocenny, wolny, zajęty, stracony czas. Czas mija, płynie, upływa, leci, pędzi, ucieka. Czas leczy,… … Słownik języka polskiego
czas — 1. Ciężkie czasy «okres kryzysu, niedostatku, trudności materialnych, kłopotów»: (...) dzięki stałemu zajęciu – umożliwiała przeżycie całej rodzinie w tych ciężkich czasach. R. Antoszewski, Kariera. 2. Coś jest kwestią czasu «coś musi… … Słownik frazeologiczny
od czasu do czasu — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} w pewnych, zazwyczaj nieregularnych odstępach czasowych; co jakiś czas, czasami : {{/stl 7}}{{stl 10}}Od czasu do czasu jeżdżę na zagraniczne wycieczki. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
z czasem [biegiem czasu] — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} wraz z upływem czasu, kiedy minie jakiś czas : {{/stl 7}}{{stl 10}}Z czasem nauczył się pisać i czytać. Z czasem, z biegiem czasu zapomnisz o wszystkim. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
kawał czasu — Wiele lat; bardzo długi czas Eng. Many years; a very long time … Słownik Polskiego slangu
grywać — ndk I, grywaćam, grywaćasz, grywaćają, grywaćaj, grywaćał, grywaćany 1. «grać od czasu do czasu, co pewien czas na jakimś instrumencie» Grywał codziennie na skrzypcach. Lubił grywać sonaty. 2. «brać udział w grach towarzyskich, hazardowych lub… … Słownik języka polskiego
zabić — 1. Świat zabity deskami, pot. dechami; wieś, dziura zabita deskami, pot. dechami «miejsce bardzo odległe od głównych dróg, do którego nie dochodzą żadne wieści ze świata; zapadła dziura»: Świat tam głuchy, zabity deskami. Co pewien czas szukałem… … Słownik frazeologiczny
zabijać — 1. Świat zabity deskami, pot. dechami; wieś, dziura zabita deskami, pot. dechami «miejsce bardzo odległe od głównych dróg, do którego nie dochodzą żadne wieści ze świata; zapadła dziura»: Świat tam głuchy, zabity deskami. Co pewien czas szukałem… … Słownik frazeologiczny
godzina — ż IV, CMs. godzinanie; lm D. godzinain 1. «dwudziesta czwarta część doby, jednostka czasu składająca się z sześćdziesięciu minut (skrót: h)» Coś trwa godzinę, pół godziny, parę godzin. Godziny lecą, płyną, przemijają, wloką się. ∆ Godziny biurowe … Słownik języka polskiego
chwila — ż I, DCMs. chwilali; lm D. chwil 1. «maleńka cząsteczka czasu; moment» Dogodna, odpowiednia, pomyślna, sprzyjająca chwila. Krótka chwila. Ostatnie chwile oczekiwania. Bez chwili wytchnienia. Znaleźć chwilę czasu. Korzystać z chwili … Słownik języka polskiego